انتخاب نوع و تکنولوژی پنل خورشیدی برای احداث نیروگاه خورشیدی متصل به شبکه و جدا از شبکه بسیار حائز اهمیت است. مخصوصا در ایران به دلیل تنوع اقلیم و وجود ساختارهای متفاوت آب و هوایی، این نکته از اهمیت مضاعفی برخوردار می باشد و اگر در انتخاب تکنولوژی پنل ها دقت نشود، نه تنها شاخص های اقتصادی طرح به چالش کشیده خواهد شد، بلکه عمر مفید این تجهیزات متاثر از شرایط اقلیمی کاهش یافته و همین موضوع افزایش هزنه های سیستم را به همراه خواهد داشت. |
انواع پنل های خورشیدی
- پنل های خورشیدی کریستالی(Crystalline)
سلول های خورشیدی سیلیکونی کریستالی به عنوان نسل قدیمی یا نسل اول سلولهای خورشیدی شناخته میشوند که البته به دلیل مزایای متعددی که دارند همچنان به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفته اما متصور است در آینده ای نه چندان دور جای خود را با سایر انواع سلولهای خورشیدی عوض کنند. از نظر تکنولوژی ساخت این نوع از پنل ها به دو دسته مونوکریستال (تک کریستالی) و پلی کریستال (چند کریستالی ) تقسیم میشوند. جزئیات هر کدام از این دو مدل را میتوانید در این مقاله مشاهده نمایید.
2. پنل های خورشیدی فیلم نازک (Thin Film)
این سری از سلولها به عنوان نسل دوم ماژولهای خورشیدی شناخته شده و از بهم فشردن لایههای مختلف بدست میآید. این سری از ماژولهای خورشیدی از چندین تکنولوژی مختلف حاصل میشوند. ضخامت لایه فیلم نازک میتواند ار چند نانومتر تا دهها میکرومتر متغیر باشد که در واقع بسیار نازک تر از رقیب سنتی خود یعنی سلولهای خورشیدی سیلیکون کریستالی میباشد. همین امر در واقع باعث شده است این ماژولها در مقایسه یا ماژولهای سیلیکون کریستالی بسیار منعطفتر باشند.
2. پنل های خورشیدی پرووسکایت (Perovskite)
سلولهای خورشیدی Perovskite بر اساس هالیدهای فلزی ارگانیک و غیرارگانیک ترکیبی به عنوان جذبکننده نور به دلیل بهرهوری بالا ، تکنیکهای ساخت مقرون به صرفه و کم هزینه بودن ، تکنولوژی امیدوارکنندهای برای ارتقا شاخصهای بهرهوری سلول های خورشیدی محسوب میشود. توسعه سلولهای خورشیدی حالت جامد Perovskite در طول سالههای اخیر بهبود قابل توجهی در افزایش بازدهی سلولهای خورشیدی ارائه کرده است. اصولا یکی از اهدافی که در توسعه این نوع سلولها دنبال میشود افزایش بازدهی میباشد. البته در این مقاله بحث در خصوص این سلولها خارج از بحث ماست.
جدول مقایسهای ماژول های کریستالی و فیلم نازک
شاخصه | سیلیکون کریستالی | فیلم نازک |
قیمت | گرانتر | ارزانتر |
بازدهی نمونه تجاری | 20 – 12 درصد | 7-13 درصد |
حداکثر بازدهی آزمایشگاهی | 24.2 درصد | 20 درصد |
حداکثر دمای کار | تا 75 درجه سانتیگراد | تا 120 درجه سانتیگراد |
طول موج | عملکرد بهتر در طول موجهای بلندتر | عملکرد بهتر در طول موجهای کوتاهتر |
تکنولوژی ساخت | ساده تر | پیچیده تر |
ویژگیهای فیزیکی | ضعیف و شکننده | مستحکم تر |
ولتاژ مدار باز | پایین تر | بالاتر |
حداکثر افت توان در دمای ماکزیمم | 15 درصد | 5 درصد |
سیلیکون کریستالی یا فیلم نازک؟
همچنان بحش قابل توجهی از تامین ماژولهای خورشیدی در جهان به تکنولوژی کریستالی تعلق دارد و سهم تکنولوژی فیلم نازک از کل نیاز جهان فقط به 5 درصد محدود شده است. اما با توجه به ویژگیهایی که عنوان شد باید بپذیریم که آینده متعلق به تکنولوژی فیلم نازک خواهد بود و تکنولوژی کریستالی به مرور جایگاه خود را از دست خواهد داد.
در شرایط کنونی برای انتخاب نوع و تکنولوژی ماژول برای نیروگاه یا سیستم برق خورشیدی باید به چند نکته توجه داشت:
- فضای نصب نیروگاه
- حداکثر دمای محیط
- طول موج نور خورشید
بازدهی یک ماژول خورشیدی فیلم نازک همچنان در مقایسه با نمونه کریستالی خود پایین میباشد. بنابراین برای میزان مشخصی ار توان نامی نیروگاه، در صورت استفاده از ماژولهای فیلم نازک شما نیازمند فضای بیشتری خواهید بود. بنابراین در صورت وجود محدودیت در فضای نصب نیروگاه خود به ناچار مجبور به انتخاب ماژولهای کریستالی خواهید بود.
اما دو فاکتور دیگر هم باید در انتخاب تکنولوژی ماژول مدنظر قرار گیرند. ماژول های فیلم نازک دمای کاری بالاتری را تحمل خواهند کرد ضمن اینکه در طول موجهای کوتاهتر عملکرد بهتری دارند. بنابراین برای مناطق نزدیکتر به استوا مانند مناطق جنوبی کشور که دمای هوا بالاتر و طول موج خورشید کوتاهتر میباشد، بدون درنگ ماژولهای فیلم نازک را برای نیروگاه خود برگزینید مگر آنکه محدودیتی در فضای نصب نیروگاه وجود داشته باشد.